Een arbeidsconflict of arbeidsgeschil is een conflict tussen werknemer en werkgever die langdurig voortbestaat en niet wordt opgelost. Het gevolg is vaak een negatieve energie in de organisatie door de hoog oplopende spanningen. Voor werknemers kan wegblijven soms zelfs de enige uitweg lijken. Ongeveer 70.000 tot 100.000 ziekmeldingen komen voort uit een arbeidsconflict. Het is daarom van belang snel in actie te komen. Wat zijn oplossingen voor een arbeidsconflict?
Als werkgever en werknemer heb je volgens de wet een gezagverhouding. Het recht die over deze verhouding gaat is het arbeidsrecht: een werknemer legt contractueel vast onder het gezag van de werkgever te werken in ruil voor loon. Een werknemer moet daarmee taken uitvoeren die de werkgever hem opdraagt, zolang deze redelijk zijn. De verhouding tussen werknemer en werkgever kan echter ernstig verstoord raken. Er zijn diverse redenen waardoor een arbeidsconflict kan ontstaan. Denk aan ontslag, een verandering in je werkzaamheden waar je het niet mee eens bent of je voelt je niet gewaardeerd door je leidinggevende. Een reorganisatie kan echter ook de spanningen op de werkvloer flink opdrijven door de onzekerheden en miscommunicatie die het vaak met zich meebrengt.
Ontstaat er een conflict op de werkvloer, dan is het zaak dat deze snel opgelost wordt. Het is verstandig conflictbemiddeling in te schakelen zodra de werkgever en werknemer er samen niet uitkomen of het conflict dreigt te escaleren. Dit kan een mediator zijn, maar ook een arbeidsjurist of arboarts kunnen als bemiddelaar optreden. Het is daarbij wel belangrijk dat het om een buitenstaander gaat. De jurist van de werkgever kan de indruk wekken niet geheel onpartijdig te zijn.
Als werknemer is het daarnaast verstandig juridisch advies in te winnen zodat je weet wat je rechten zijn. Dit kan bij een arbeidsrecht advocaat. Deze advocaat is gespecialiseerd in de regels rondom ontslag, functiewijziging, ontbinding van een arbeidsovereenkomst en re-integratie, kortom: alles wat te maken heeft met de verhouding tussen werkgever en werknemer. Veel van het arbeidsrecht staat niet in de wet, maar gaat op basis van jurisprudentie (eerdere uitspraken van de rechter). De advocaat kan je niet alleen antwoorden geven op de vragen die je hebt, maar kan je daarnaast bijstaan in een eventuele procedure bij de rechter.
De gang naar de rechter is niet altijd nodig bij een arbeidsconflict en kan de verhouding zelfs verslechteren omdat altijd één partij zich de verliezer voelt. Dat is zeker wanneer het uitgangspunt is in het bedrijf te blijven werken, niet altijd verstandig. Een andere oplossing bij een arbeidsconflict is mediation. Een onafhankelijke mediator begeleidt het proces dat als doel heeft om een oplossing te vinden die voor beide partijen werkbaar is. Daarnaast is mediation op vrijwillige basis, maar niet vrijblijvend. Aan het begin ondertekenen beide partijen en de mediator een overeenkomst waarin afspraken staan zoals geheimhouding, maar ook dat alle partijen zich inzetten om tot een oplossing te komen. Het voordeel is dat er wordt gewerkt aan het herstel van de relatie.
We noemden al dat een arbeidsgeschil kan leiden tot ziekteverzuim bij de werknemer. Echter is een conflictsituatie geen geldige reden om je ziek te melden. De situatie en de daarbij komende spanningen, kunnen wel leiden tot ziekte en legitiem ziekteverzuim. Een arboarts kan oordelen of het verzuim geldig is of niet. De betrokken partijen kunnen ook een afkoelingsperiode inlassen. Dit is een periode waarin ze elkaar even niet ontmoeten. Dit kan helpen om uiteindelijk tot een oplossing te komen. Helpt deze afkoelingsperiode niet, schakel dan zo snel mogelijk de hulp in van een mediator of bemiddelaar.