Na een scheiding splitst het gezinsinkomen zich op in twee aparte inkomens voor twee aparte huishoudens. De ex-partner die het hoogste inkomen geniet (de meest draagkrachtige) kan dan een financiële tegemoetkoming moeten betalen aan de ex-partner met het laagste inkomen (de minst draagkrachtige). Dit is alimentatie.
Deze alimentatie vindt plaats in twee vormen: kinderalimentatie en partneralimentatie. In het eerste geval moeten er kinderen in het spel zijn, en in het tweede geval moet de minst draagkrachtige ex-partner niet voldoende inkomsten hebben om van te kunnen leven. Lees hier hoeveel alimentatie er betaald moet worden.
Inhoudsopgave
Soorten alimentatie
Er zijn twee vormen van alimentatie: kinderalimentatie en partneralimentatie. Het bepalen van de hoogte van deze alimentaties hangt af van een aantal dingen, zoals de levensstandaard van vóór de scheiding en de draagkracht van de alimentatieplichtige.
Kinderalimentatie
De hoogte van kinderalimentatie is in principe in overleg, maar de rechter zal het bedrag dat jullie overeengekomen zijn wel beoordelen. Ook stelt de rechter de hoogte van het bedrag vast als jullie er samen niet uitkomen, hierbij rekening houdend met 3 factoren:
- Het netto gezinsinkomen van vóór de scheiding (de levensstandaard)
- De kosten van het kind
- De draagkracht van de alimentatieplichtige
Lees hier hoe je kinderalimentatie berekent.
Partneralimentatie
De rechter houdt bij de hoogte van partneralimentatie rekening met 3 factoren:
- De behoefte van de alimentatieontvanger
- De verdiencapaciteit van de alimentatieontvanger (de mogelijkheid om (op termijn) eigen inkomsten te genereren)
- De draagkracht van de alimentatieplichtige
Over het algemeen wordt bij het vaststellen van de behoefte van degene die alimentatie toekomt gerekend op 60% van het netto gezinsinkomen zoals voorheen min de kosten voor de kinderen. De draagkracht van de alimentatieplichtige is vaak ongeveer 70% van het besteedbaar inkomen met aftrek van de vaste lasten. Jaarlijks worden de alimentatiebedragen aangepast aan de loonstijgingen. Lees hier meer over de indexering van alimentatie, en kijk hier hoe je partneralimentatie berekent.
Partneralimentatie
Zodra één van beide partners na een scheiding niet genoeg inkomsten heeft om van te kunnen leven, dan zal de ander partneralimentatie moeten betalen om bij te dragen aan dit levensonderhoud. Deze partneralimentatie is wettelijk verplicht. Afkoop van partneralimentatie is mogelijk, maar dit is geen garantie dat er in de toekomst nooit meer betaald hoeft te worden.
Hoogte partneralimentatie
De hoogte van de partneralimentatie wordt meestal in overleg bepaald, met een advocaat, notaris of mediator als overlegorgaan. Als jullie hier samen niet uitkomen, bepaalt de rechter de hoogte van de partneralimentatie. Het betalen van partneralimentatie in natura is ook mogelijk. Meestal komt dit erop neer dat de alimentatieplichtige de huur of hypotheek van de ex-partner betaalt.
Per jaar zal de hoogte van de alimentatie stijgen naar gelang de loonstijgingen. Binnen deze indexering van alimentatie stelt de overheid elk jaar in november een percentage vast waarmee alle alimentatiebedragen op 1 januari van het volgende jaar wijzigen. Bereken hier de geïndexeerde alimentatie.
Duur partneralimentatie
Tegenwoordig ligt de duur van deze partneralimentatie op maximaal 12 jaar. Wanneer het huwelijk korter duurde dan 5 jaar en er geen kinderen in het spel zijn, duurt de partneralimentatie zo lang als het huwelijk duurde. Hierna is er geen wettelijke betalingsverplichting meer.
De partneralimentatie stopt bovendien wanneer:
- de partner zelf weer genoeg inkomsten heeft;
- de partner gaat samenwonen, trouwen of een geregistreerd partnerschap aangaat;
Zodra partneralimentatie stopt doordat de minst draagkrachtige ex-partner een nieuwe relatie aangaat, dan is deze beëindiging onherroepelijk. Als de nieuwe relatie dus verbroken wordt, kan deze partner geen partneralimentatie meer ontvangen van de eerste ex-partner.
Lees hier wat je kunt doen als de alimentatieplichtige zich niet aan de afspraken houdt. Let op: over ontvangen alimentatie betaal je belasting. Deze geef je aan in je eigen belastingaangifte. De betaler van alimentatie kan deze in de belastingaangifte aftrekken.
Kinderalimentatie
Beide ouders hebben de wettelijke verantwoordelijkheid voor de opvoeding en verzorging van hun kinderen. Na een scheiding moet hiervoor een financiële regeling vastgelegd worden: de kinderalimentatie. Deze alimentatieplicht geldt totdat het kind 21 jaar is, en afkoop van kinderalimentatie is niet mogelijk. Ook is de kinderalimentatie sinds 1 januari 2015 niet meer aftrekbaar van de belasting.
Hoogte kinderalimentatie
De hoogte van de kinderalimentatie kan in overleg worden bepaald, waarna de rechter dit bedrag beoordeeld. Als jullie hier samen niet uitkomen, bepaalt de rechter de hoogte van de kinderalimentatie. Voor kinderen ouder dan 18 jaar kan de studiefinanciering of baan van het kind de hoogte van de alimentatie beïnvloeden. De hoogte van het bedrag kan aangepast worden aan bijvoorbeeld veranderende (financiële) omstandigheden, woonsituatie en ziektekostenpremies. Per jaar zal de hoogte van deze alimentatie stijgen naar gelang de loonstijgingen. Binnen deze indexering van alimentatie stelt de overheid elk jaar in november een percentage vast waarmee alle alimentatiebedragen op 1 januari van het volgende jaar wijzigen. Bereken hier de geïndexeerde alimentatie.
Gemiddelde kinderalimentatie
De gemiddelde alimentatie per kind hangt af van onder andere het aantal kinderen, de leeftijd van de kinderen, het besteedbaar inkomen van de alimentatieplichtige en de levensstandaard van het gezin voorheen. Hoeveel alimentatie per kind betaald moet worden, kan berekend worden via de meest recente behoeftetabel. Hierin zie je bijvoorbeeld dat wanneer het netto gezinsinkomen voorheen €3500 was, de alimentatieplichtige €525 per maand moet betalen voor een kind tussen de 6 en 11 jaar. Dit is €425 meer dan wanneer het gezinsinkomen voorheen €1000 bedroeg.
Lees hier wat je kunt doen als de alimentatieplichtige zich niet aan de afspraken houdt. Over ontvangen alimentatie hoef je geen belasting te betalen.
Indexering alimentatie
De hoogte van alimentatie wordt elk jaar op 1 januari aangepast aan de wijziging van de lonen: de indexering van alimentatie. Het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) berekent jaarlijks het loonindexcijfer met betrekking tot de salarisontwikkeling in ons land: dit cijfer bepaalt de stijging van alimentatie.
Het indexeren van alimentatie vindt plaats voor kinderalimentatie en partneralimentatie, en wordt elke november door de minister van Veiligheid en Justitie vastgesteld voor het jaar daaropvolgend. Het indexcijfer van alimentatie voor 2015 is vastgesteld op 0,8%.
Op de website van het Landelijk Bureau Inning Onderheidsbijdragen (LBIO) bereken je de hoogte van de te betalen alimentatie aan de hand van de alimentatie-indexering.
Alimentatie en co-ouderschap
Aan een co-ouderschap kunnen wettelijk gezien geen rechten en plichten onttrokken worden: co-ouderschap is niet vastgelegd in de wet. Zodra het co-ouderschap is opgenomen in het scheidingsconvenant zijn jullie echter wel beide verplicht je aan gemaakte afspraken te houden.
Co-ouderschap betekent dat jullie samen evenveel zorg- en opvoedingstaken voor de kinderen op je nemen. De kosten die jullie daarvoor maken zullen ongeveer gelijk zijn, en jullie hebben allebei recht op de helft van de kinderbijslag. Het is daarom dan ook gebruikelijk bij co-ouderschap dat beide ouders een inkomen hebben.
Co-ouderschap en samenwonen
Als de ene ouder aanzienlijk hogere inkomsten heeft dan de ander, kunnen jullie afspreken dat de meest draagkrachtige ouder een vergoeding in de vorm van kinderalimentatie betaalt aan de ander. Deze ouder kan de kosten immers gemakkelijker dragen. In het scheidingsconvenant wordt ook vastgelegd wie wat betaald, zoals bijvoorbeeld schoolgel, sportkleding en verzekeringen, of dat jullie alles samen bekostigen. Als één van de ouders gaat samenwonen of trouwen of een geregistreerd partnerschap aangaat met een nieuwe partner, heeft dit beide kanten op geen invloed op de kinderalimentatie.
Ook partneralimentatie kan bij co-ouderschap alsnog afgesproken worden, maar alleen als er na het toekennen van kinderalimentatie nog genoeg financiële ruimte over is. De eventuele partneralimentatie die jullie hebben afgesproken bij co-ouderschap komt in het geval dat de minst draagkrachtige officieel een nieuwe relatie aangaat wél te vervallen.
Hoelang geldt de onderhoudsplicht na een scheiding?
In de echtscheidingsconvenant kunnen jullie afspraken maken over de alimentatieduur. Wanneer jullie dat niet hebben gedaan en ook de rechter heeft geen termijn vastgesteld, dan geldt voor partneralimentatie een wettelijke termijn. Voor een huwelijk met kinderen of een huwelijk langer dan vijf jaar geldt een periode van maximaal 12 jaar. Hield het huwelijk niet langer dan vijf jaar stand en hebben jullie geen kinderen, dan is de alimentatieduur net zo lang als het huwelijk heeft geduurd. Daarnaast stopt de alimentatieplicht ook als de ontvanger van de partneralimentatie zelf weer genoeg inkomsten heeft of met een ander trouwt, een geregistreerd partnerschap aangaat of gaat samenwonen.
Voor kinderen geldt een alimentatieplicht tot 21 jaar. Studiefinanciering en werk van kinderen tussen de 18 en 21 jaar hebben invloed op de hoogte van het bedrag. De betalende ouder maakt vanaf het moment dat het kind 18 is de afspraken over de hoogte van de kinderalimentatie met jullie kind.
Alimentatie verlengen of stopzetten
Wanneer de alimentatieduur afloopt, kun je bij de rechter binnen drie maanden een verzoek indienen om de alimentatieduur te verlengen. Belangrijk is dat je kunt aantonen dat het noodzakelijk is dat je alimentatiebetalingen blijven doorlopen. Wil je als alimentatieplichtige niet meer betalen, dan zul je een verzoek bij de rechter moeten indienen en een advocaat in de arm moeten nemen. Je zult echter met harde bewijzen moeten komen om aan te tonen dat je partner de partneralimentatie niet meer nodig heeft.
Betalingsachterstand alimentatie
Als de ex-partner verzaakt in het betalen van kinder- of partneralimentatie, kun je aankloppen bij het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen. Zij zal dan de alimentatie innen bij de ex-partner (door bijvoorbeeld beslag te laten leggen op het salaris) als aan de volgende voorwaarden voldaan is:
- De ex-partner heeft alle benodigde informatie (zoals het rekeningnummer) om de alimentatie over te kunnen maken;
- Er is minimaal 1 maand sprake van betalingsachterstand;
- Deze achterstand is €10 of meer;
- Deze achterstand heeft in de afgelopen 6 maanden plaatsgevonden;
- De alimentatiebijdrage is door de rechter vastgesteld.
Je kunt hier een inning alimentatie aanvragen. De kosten van de dienstverlening zijn voor de alimentatieplichtige.