Wanneer heb ik een advocaat nodig?

Op het moment dat je in een juridisch conflict belandt of juridisch advies nodig hebt, is een advocaat niet altijd noodzakelijk. Ook wanneer de zaak voor de rechter komt, is in veel gevallen een advocaat niet verplicht. Of je een advocaat moet inschakelen bij een rechtszaak is afhankelijk van de situatie, zoals de gerechtelijke instantie die de zaak behandelt. Het inschakelen van een advocaat is wel altijd toegestaan en in sommige zaken is dat ook zeker verstandig, ondanks dat het niet verplicht is. Wanneer moet je een advocaat inschakelen?

Advocaat verplicht bij bepaalde civiele procedures, maar niet bij civiele zaken voor de kantonrechter

In Nederland is een advocaat wettelijk verplicht bij civiele procedures en familierechtzaken voor de rechtbank, het gerechtshof en de Hoge Raad. Loopt de zaak via het kantongerecht, dan is een advocaat niet verplicht. De kantonrechter behandelt relatief eenvoudige en goedkope civiele zaken, voor bedragen onder de 25.000 euro. Daarnaast gaat de kantonrechter ook over arbeidszaken, huurzaken, lichte strafzaken (zoals het rijden door rood) en geschillen over consumentenkrediet (leningen tot 40.000 euro). Bij deze procedures is het ook niet verplicht om een advocaat de verdediging te laten voeren.

Bestuursrechtelijke procedures

Bij een bestuursrechtelijk procedure, waarbij burgers of organisatie tegenover de overheid staan, is een advocaat nooit verplicht. Ook niet wanneer de zaak in hoger beroep verschijnt. Het is bij deze vaak juridisch ingewikkelde zaken vaak wel verstandig een gespecialiseerde advocaat in te schakelen. Bij bestuursrechtelijke procedures zijn er namelijk vaak veel formele valkuilen en verschillende soorten wetten van toepassing.

Recht op eigen verdediging bij strafzaak

Wanneer een strafzaak door een kantonrechter wordt behandeld, is een advocaat niet verplicht, maar ook bij strafzaken voor de rechtbank en het gerechtshof, zoals rijden onder invloed of mishandeling, mag je zelf de verdediging voeren. Dat is echter niet altijd verstandig, omdat een strafzaak grote consequenties kan hebben voor jou als persoon, zoals een hoge boete, een ontzegging van de rijbevoegdheid of zelfs een gevangenisstraf. Een strafrechtadvocaat is gespecialiseerd om te controleren of tijdens de opsporingsfase alles wel volgens de regels verloopt en de advocaat heeft daarnaast ervaring om de omstandigheden en achtergronden goed aan de rechter uit te leggen.

Een advocaat kan naast de ondersteuning bij een rechtszaak ook helpen bij juridische vragen. Veel mensen wachten lang voor ze een advocaat inschakelen vanwege de kosten. Vaak kunnen echter kosten bespaard worden door al snel een advocaat om advies of hulp te vragen doordat er sneller een oplossing gevonden kan worden of omdat een procedure bij de rechtbank voorkomen kan worden.